خاموت و نقش آن در ساختمان

انواع خاموت

همانطور که گفته شد، میلگردها با توجه به کاربردی که در بتن دارند، به میلگرد راستا، میلگرد خاموت، میلگرد خرک، رکابی و ادکا تقسیم میشوند. هریک از این میلگردها در سایزها و انواع مختلف تولید میشوند.

خاموت سنتی؛ این نوع میلگرد به صورت دستی تولید میشود و از نظر ظاهری مربع شکل است. پرکاربردترین نوع استفاده از این میلگرد در ساخت و ساز می باشد.

خاموت معمولی؛ این نوع خاموت نیز مانند خاموت سنتی، به صورت دستی تولید میشود و در سازه های مختلف کاربرد دارد. اندازه و قالب این نوع خاموت قابل تغییر است.

خاموت‌های مارپیچ؛ این نوع خاموت با دستگاه CNC تولید میشود و اندازه آن براساس نیاز میتواند متغیر باشد.

خاموت ربات: این نوع خاموت نیز با دستگاه CNC ساخته میشود و شکل ظاهری مارپیچ دارد.

خاموت سلولار؛ این خاموت به شکل حلقه های بسته است و در صورت به کاربردن ان در سازه، استحکام بالایی را ایجاد میکند. در ساخت این خاموت از تکنولوژی جدید Pi-Systems استفاده میشود و این محصول از جدیدترین انواع خاموت موجود در بازار است.

کاربرد خاموت در ساختمان

روش های طراحی و مهندسی در سازه ها مشخص میکند که خاموت به چه شکلی مورد استفاده قرار بگیرد. خاموت به دو شکل تنگ باز و بسته کاربرد دارد و آرماتور عرضی تنگ باز، میتواند به شکل تک شاخه، دو شاخه یا چند شاخه باشد. خاموت تنگ بسته برای تحمل نیروی برشی و پیچشی با توجه به تعداد شاخه ها عمل میکند و چنانچه قصد استفاده از خاموت را در موقعیتی دارید که نیروی پیچشی آن زیاد است، بهتر است خاموت تنگ بسته استفاده شود. پس از تعبیه خاموت باید انتهای آن حداقل به اندازه 135 درجه به داخل خم شود تا در برابر نیروهای وارده به ساختمان مقاومت داشته باشد.

با استفاده از خاموت در ساختار ستون می‌توان به راحتی از حرکت میلگرد‌های اصلی در هنگام بتن‌ریزی جلوگیری کرد؛ پس می توان کاربرد میلگرد و خاموت را در ساختمان سازی بسیار بالا دانست.

خاموت‌ها وظیفه افزایش استحکام میلگردها را دارند. در ستون‌ها با استفاده از خاموت مقاومت ستون افزایش پیدا میکند.

خاموت در ستون به منظور افزایش استحکام آرماتورهای طولی کاربرد دارد و به عنوان تکیه گاه جانبی آرماتور عمل میکند. استفاده از خاموت در ستون، استحکام آن را در برابر ضربه های شدید و زلزله بیشتر میکند و تا حد زیادی مقاومت آن را افزایش میدهد. اندازه خاموت در ستون براساس فرمول L0 ≥ max { Ln/6 , بزرگترین ضلع مقطع ستون , cm45} محاسبه میگردد.

یکی دیگر از کاربرد های خاموت و نقش آن در ساختمان این است که با افزایش مقاومت و داکتیلیته (ductility) بتن، عمر مفید سازه نیز افزایش می ‌یابد.

با استفاده از خاموت در ستون‌های ساختمان انعطاف‌پذیری آنها بالا رفته و احتمال شکسته شدن ستون‌ها کمتر می‌شود.

خاموت به دو شکل ساده و مهندسی نیز دسته بندی میشوند که خاموت ساده 90 درجه و خاموت مهندسی خم 45 درجه دارد.

 هدف از نصب خاموت در ساختمان

اصلی ترین هدف از کاربرد خاموت و نقش آن در ساختمان در سازه، افزایش استحکام در برابر بلایای طبیعی است. نصب خاموت مانع از ایجاد ترک های ناگهانی در ستون میشود. ترک های مورب ناشی روی ستون می تواند خرابی های غیر منتظره را در ساختمان به دنبال داشته باشد. خاموت همچنین مقاومت سازه را در برابر فرایندهای تنشی، پیچشی، خزش، انقباض و کشش سطحی بالا میبرد.

اهداف دیگر از نصب خاموت ارتقای کارکرد لنگر خمشی آغازین، افزایش مقاومت فشاری ستون، جلوگیری از خم شدن میلگرد در بتن، بهبود انعطاف‌ پذیری ستون و جلوگیری از حرکت میلگرد در زمان بتن‌ ریزی می باشد.